Tekst Bert Bouwmeester
Bert Bouwmeester is voormalig burgemeester en VNG-ambassadeur Wet open overheid
Samen implementeren
In de afgelopen maanden ben ik met Peter de Baat, mijn mede-ambassadeur voor de Wet open overheid (Woo) en ook voormalig burgemeester, bij een aantal gemeentebestuurders op gesprek geweest. Hoe is hun benadering van de verplichtingen die de Woo met zich meebrengt en nog zal brengen? Omgaan met de wet blijkt als een behoorlijke zoektocht te worden ervaren. Er bestaat grote behoefte om afstemming te zoeken, met gelijksoortige gemeenten dan wel met buurgemeenten. De algehele teneur is gelukkig een positieve. De potentiële winst van het efficiënter en effectiever benutten van eenmaal verzamelde informatie door de eigen organisatie is daarbij een motief. Daarbij komt de hoop dat het publieke vertrouwen vergroot kan worden in een transparante en op verantwoording gericht zijnde gemeente. Dat moet dan natuurlijk wel met een voor de samenleving gemakkelijk vindbare en toegankelijke weergave van die beschikbare informatie. Wel bestaat de zorg dat de beschikbaar gestelde middelen niet toereikend zullen blijken. Hoewel de beschikbaar gestelde financiën voor de invoering ook bedoeld zijn voor de regelingen voor verlengd lokaal bestuur (Gemeenschappelijke Regelingen (GR) en dergelijke) en zij nadrukkelijk ook onder de verplichtingen van de Woo vallen, komen deze regelingen eigenlijk nog nauwelijks voor in de overwegingen. Wellicht op basis van de aanname dat de GR’en pas later aan de verplichtingen van de Woo hoeven te voldoen. En dat is merkwaardig en ook jammer. Toen gemeenteraden zich in het begin van dit millennium beklaagden over de toename van dit soort regelingen, is er onder de noemer Grip op Samenwerking veel energie gestoken in het verbeteren van de informatiepositie van raadsleden. Zij werden daarmee beter is staat gesteld invloed uit te oefenen op wat er in die regelingen op de agenda staat en wordt besloten. Daarvoor was nodig dat de informatiehuishouding bij veel GR’en een enorme impuls kreeg. Maar ondanks die inspanningen wordt vaak nog steeds de informatievoorziening als gebrekkig ervaren. De onontkoombare keuzes die op gemeenten afkomen rondom definities, metadatering en andere aspecten van de invoering van de Woo zijn daarmee, weliswaar vanuit een ander motief, deels al in gezamenlijkheid gemaakt. Voorbereid door de professionals die de verantwoording richting deelnemers van een GR hebben moeten organiseren vanuit die samenwerkingsorganisatie zelf, en vaak ook in samenspraak met de deelnemende gemeenten. Het zou wenselijk zijn dat de bestuurders van die regelingen nu met elkaar bespreken of er meer kan worden versterkt dan de grip op samenwerking. Er ligt wellicht inmiddels een goede vertrekpositie om ook in samenwerking met de implementatie van de Woo aan de slag te gaan. De meerwaarde van een samenwerkingsregeling kan daarmee nog zichtbaarder worden gemaakt, en de behoefte vanuit de deelnemers aan eenduidige informatie kan nog beter worden beantwoord door de actieve informatievoorziening vanuit die eigen regelingen te organiseren. En zou het niet mooi zijn als een samenwerkingsverband van gemeenten rondom ict, ook al is het een privaatrechtelijke regeling en dus zelf niet Woo-plichtig, het goede voorbeeld zou geven richting de regelingen waar die verplichting wel voor geldt? Die insteek kan de individuele leden/gemeenten tegelijkertijd een behoorlijk stuk op weg helpen bij de eigen werkzaamheden voor de invoering van de nieuwe wet. Zo slaan we wellicht twee vliegen in een klap en maken we werk met werk.