‘Openheid is een kernwaarde,’ verklaart Van Zoen. ‘De Woo noemt elf categorieën informatie die je als overheid moet publiceren. Maar in principe zouden we ook informatie die daar niet onder valt openbaar willen maken. Wij willen volledig transparant zijn, dus archiveren we ook app-gesprekken van directieleden.’ Voor bijvoorbeeld het publiceren van Woo-verzoeken is de dienst vergaand geautomatiseerd. Er is daarvoor een zogenoemde Woo-straat ingericht. Van Zoen: ‘Dat begint met een inventarisatie. Welke documenten horen erbij? Daarvoor kunnen we naast centrale systemen ook bijvoorbeeld mailboxen en schijven doorzoeken. De vraag van de indiener van het Woo-verzoek vertalen naar zo’n zoekopdracht is nog mensenwerk, maar verder is het geautomatiseerd. Het inschatten van risico’s en gevoeligheden in de informatie is handwerk, daarvoor heb je bijvoorbeeld juridische kennis nodig. Vervolgens worden de documenten automatisch geanonimiseerd. Daarna worden de documenten klaargezet voor het bedrijf dat bij het onderwerp van het Woo-verzoek betrokken is. De bedrijven kunnen werken in ons systeem. Zij kunnen zien wat we gaan publiceren en daar nog iets van vinden. En uiteindelijk, als de set af is, komt het via ons e-dataloket bij de klant, voorzien van een “zoekschil” zodat je de informatie kunt doorzoeken op een Google-achtige manier.’

80.000 documenten

Dat klinkt misschien niet erg ingewikkeld, maar dat is het vaak wel. In het werkingsgebied van de OD NZKG liggen namelijk grote bedrijven zoals Tata Steel en Schiphol, die veel vragen oproepen over onder meer overlast. ‘Daar zijn hoofdpijndossiers bij,’ zegt Van Zoen. ‘Burgers wantrouwen het bedrijf en de overheid en willen dan alle informatie zien. Maar bij een vraag over Tata Steel kunnen zomaar 80.000 documenten horen. Op zichzelf kunnen we die publiceren, maar de omvang maakt het toch een lastig karwei. Het zou beter zijn als we alles actief openbaar kunnen maken en die informatie ook doorzoekbaar is. Dan kunnen mensen veel gerichter vragen stellen.’ De berg informatie ontsluiten, gebeurt met taalsoftware. ‘Daarmee voegen we onder meer metadata aan de informatie toe. Overigens is er op het terrein van metadateren nog wel ruimte voor verbetering, want voor een deel zijn we nog afhankelijk van de gebruikers voor goede metadatering. Maar voor ongeveer 80 procent gaat dat automatisch.’

Kaartlagen

Aangezien de dienst volledig open wil zijn, publiceert de OD NZKG naast Woo-verzoeken ook andere informatie. Van Zoen: ‘Verschillende kaartlagen van het gebied bijvoorbeeld. En informatie over de bodem. Het is allemaal doorzoekbaar, dus als je wilt weten of je achtertuin verontreinigd is, kun je dat zo opzoeken.’ De gepubliceerde informatie is nog niet te downloaden. ‘Burgers en belangenorganisaties willen dat wel graag,’ beseft Van Zoen. ‘We willen het uiteindelijk wel doen, maar dat is nog wel spannend. Je krijgt er een nieuwe waarheid mee. Maar ik zie het in de toekomst wel gebeuren.’ Burgers kunnen wel al gebruikmaken van een app om overlast te melden. ‘Als je wat ziet, hoort of ruikt, kun je dat meteen melden. En je kunt in de app ook meldingen van anderen zien. De volgende stap wordt misschien wel het voorspellen van overlast in de vorm van een soort buienradar: gezien de windrichting vandaag kunt u overlast ervaren.’