We hebben hier dus een vraag- en antwoordenboek. Menno schrijft dat hij het eens is met een grote denker (Albert Einstein), dat je altijd verder moet zoeken dan die ene naald in de hooiberg. Er zijn er misschien meer! Een indrukwekkende groep professionals laat hij aan het woord. Van Vopak, woningcorporaties, NRC, gemeente Amsterdam, Talpa tot aan Gall & Gall, Albert Heijn, McDonald’s en Rituals toe. Wie zijn deze mensen eigenlijk? Hoe kwamen ze in dit boek terecht en hoe kregen ze deze vragen gesteld? Hoe doen deze bedrijven het eigenlijk als we kijken naar hun digitale prestaties? Welke vragen hebben zij zelf aan anderen? Zomaar wat vragen die opkomen bij het lezen van het boek want we hebben het tenslotte over het stellen van vragen. Voor de antwoorden moeten we een dagje googelen want er is geen overzicht (met foto’s?) opgenomen van deze functionarissen, noch van hun bedrijven. De vragen die zijn gesteld variëren van ‘Waarom moeten organisaties digitaliseren?’ (Serieus, is dat een vraag?), ‘Hoe komen we tot nieuwe digitale businessmodellen?’ en ‘Hoe ga je om met weerstand?’. Menno legt het gelukkig allemaal uit en er komen handzame modellen langs, zoals het Europese Service Excellence Model (ESEM) en het Value Model. Deze worden afgewisseld met quotes van de leiders van transformaties. Ze zijn dus niet zozeer aan het woord, ze worden gebruikt om de teksten te illustreren, lichtvoetig van aard. Ik vroeg me echt af of dit nu de diepe inzichten zijn die CEO’s en CIO’s willen meegeven. De antwoorden zijn een mix van een snufje reflectie, een stukje model, enerzijds/anderzijds (ja data zijn belangrijk, maar ook creativiteit) en een tipje van de sluier hoe anderen het doen. De citaten zijn zoals je ze wel vaker hoort. ‘Ik ben best intelligent, maar niet slim genoeg om een bitterbal te laten liggen want de bitterbal is NU.’ Deze uitspraak gaat over veranderingen. Of ‘Iedereen kan ingrediënten kopen maar een geslaagd gerecht maken, dát kan alleen een kok.’ Deze gaat over creativiteit. Dit zijn inzichten die erin gaan als koek en dat geldt voor het hele boek. Je leest het snel, mede geholpen door van tevoren door de schrijver geel gemaakte zinnen. Waarom is dat eigenlijk? Gaat de schrijver ervan uit dat de lezer geholpen moet worden om het belangrijkste te onthouden? Zijn het triggers bedoeld om de aandacht erbij te houden? Of gewoon handig voor de samenvatting? Hoe dan ook, je herkent veel van het boek als je al wat langer in dit veld rondloopt, wat congressen hebt bezocht én je houdt er een paar leuke quotes aan over. Of je denkt, oei, zeg ik dat soort dingen ook hardop? Eerlijk is eerlijk, het boek heeft een paar handige schema’s waarvan je denkt: kom, die gooi ik er intern ook eens een keer in. Kan geen kwaad. Zo vond ik het duidelijk onderscheiden van vormen van digitalisering (digitale optimalisatie, simplificatie, synthetisatie of innovatie) echt wel aardig. Maar Menno, ik heb zoveel meer vragen juist na het lezen van dit boek. Wat hebben deze CEO’s en CIO’s opgeleverd, hoe hebben zij de samenleving beter gemaakt, welke speedboot of olietanker (de metaforen voor businessmodellen in het boek) hebben ze gevaren? En hoe is het afgelopen met die SG die er bijna trots op is dat hij er nog geen snars van begrijpt? Of die directeur die zei ‘ja, af en toe is het zo cynisch’. Wat hebben ze gezegd wat hier niet staat? Zodra ik onder mijn deken vandaan ben gaan we er eens een (alcoholvrij) wijntje op drinken.