Een goede crisis kan je helpen
De afgelopen jaren stond ons vakgebied behoorlijk in de belangstelling. De reden is landelijk natuurlijk niet positief, door onder andere de toeslagenaffaire. Maar zoals wel vaker wordt gezegd: je hebt een goede crisis nodig om een verandering te krijgen. Als je hierbij niet het momentum pakt is de kans groot dat we weer terugvallen in de oude patronen en we onvoldoende leren van eerder gemaakte fouten. Zo hadden we in het begin van deze eeuw de vuurwerkramp in Enschede, waarna vervolgens binnen een week de verstrekte vergunningen over vuurwerkopslagplaatsen openbaar werden gemaakt. In mijn naïeve onschuld dacht ik dat dit een positief effect zou hebben op het gehele land. Als in Enschede deze vergunningen binnen een week geopenbaard kunnen worden, dan zou dat toch overal kunnen? Helaas, niets was minder waar. De aandacht voor de catastrofe met 23 doden ging helaas weer snel als een nachtkaars uit en we gingen weer over tot de orde van de dag. In mijn beleving werd de gezamenlijke stap naar voren onvoldoende gezet en was er onvoldoende beweging in de beroepsgroep van informatieprofessionals. In de loop der jaren heeft deze beweging nog een aantal keer plaatsgevonden bij onder andere de instorting van een parkeergarage en de brand bij een chemische fabriek. Daar waar we in Nederland met relatief veel mensen wonen op een kleine oppervlakte had ik wel verwacht dat we eerder veel meer zouden openbaren en daarmee ook de inwoners meer mogelijkheid zouden geven op controle op de wijze waarop we als overheid functioneren. Dat komt de kwaliteit van het openbaar bestuur ten goede. Ondertussen is de Wet open overheid ingegaan en weten we dat we als overheid op een bepaald moment bepaalde categorieën van documenten moeten gaan openbaren. Ik gun iedere overheidsorganisatie dat hierin een stap vooruit wordt gezet en datgene wordt geopenbaard wat geopenbaard kan worden, los van de formele categorie. Of gaan we toch weer wachten op een volgende crisis om incidenteel te openbaren?