Stel je voor: je bent een wetenschapper op expeditie diep in de oceaan. De duisternis omringt je en het enige licht komt van je diepzeeduiklamp. Terwijl je langzaam over de oceaanbodem zweeft, verschijnt er plotseling iets buitengewoons in je gezichtsveld: een uitgestrekt veld vol doffe, ruwe mangaanknollen, verspreid over de zeebodem. Je zweeft dichterbij en ontdekt dat deze knollen niet zomaar stenen zijn. Ze lijken een geheimzinnige energie uit te stralen, alsof ze een eigen leven leiden. Of is dat een illusie? Nee, deze knollen verbergen inderdaad een mysterie. Niet alleen bevatten ze de verwachte mineralen en metalen, sleutelcomponenten voor digitale technologie, maar tot ieders verrassing lijken ze ook zuurstof te produceren. Ja, zuurstof uit steen! Onmogelijk toch? Wetenschappers kijken elkaar vertwijfeld aan. Er is een naam voor zo’n verwarrend fenomeen - een terrein waar de wetenschap nog geen volledige antwoorden heeft: Dark Science. Net als de mangaanknollen op de oceaanbodem bevindt zich in jouw organisatie een schat aan informatie die in het duister gehuld is en tot de nodige misvattingen kan leiden. Deze Dark Information sluimert in e-mails, oude projectdossiers, persoonlijke mappen op netwerkdrives, SharePoint en op zowel centrale als decentrale servers. Ja, ongetwijfeld ook op jouw apparaten. Informatie waarvan niemand precies weet wat het is, of het de laatste versie is, of het is vastgesteld en of het überhaupt nog bruikbaar is. En toch weet je dat er essentiële grondstoffen in zitten. Omgaan met deze verborgen informatie is een enorme uitdaging, vooral nu AI-modellen gevoed worden met deze ongrijpbare gegevens. Wanneer AI put uit deze Dark Information, creëren we wat je Dark Intelligence zou kunnen noemen. In plaats van heldere, betrouwbare inzichten krijgen we obscure, verwarrende resultaten. In een tijd waarin AI steeds meer invloed heeft op onze besluitvorming, vormt dit een enorm maar voorspelbaar risico. Hier komt de informatieprofessional in beeld. Met onze unieke expertise kunnen wij deze Dark Information identificeren en zo mogelijk opschonen, ontsluiten, begrijpen en beheren. En vooral ook voorkomen dat er nieuwe donkere data ontstaan. En welke nieuwe tool hebben we om daarbij te hanteren? AI! Zo snijdt het zwaard aan twee kanten: het verschijnsel AI geeft een enorme impuls aan onze aloude roep om de informatie op orde te krijgen en kan ons helpen bij de aanpak daarvan. Als dat de organisatie geen extra zuurstof geeft! Het is echter wel van cruciaal belang dat we onze stem hierover laten horen: de werkelijke kansen, bedreigingen en betrouwbare inzet van AI. Maar om dat te kunnen doen, moeten we eerst zelf de technologie doorgronden: weten waarover we het hebben. Dat begint bij zelf werken met AI-tools zoals ChatGPT en Copilot om te zien wat de implicaties zijn voor jouw werk en vakgebied en bij het uitwisselen van praktische toepassingen en ervaringen met vakgenoten. Hoe kunnen we anders de mysteries van Dark Information ontrafelen en zorgen voor een toekomst waarin betrouwbare AI de norm is? AI negeren is sowieso geen optie. Laten we samen de uitdaging aangaan en goed voorbereid onze stem laten horen.