Kennisdeling als motor voor duurzame informatiehuishouding
Tekst Pieter Verbeek
Beeld Hilbert Krane
Voor het inrichten en uitvoeren van informatiebeheer zijn goed opgeleide professionals nodig. Kennisdeling en educatie spelen dan ook een sleutelrol bij de drie streefbeelden en het toekomstbeeld waar het Rijksprogramma Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI) en het Programma Open Overheid aan werken. Met veel meer dan alleen opleidingen ondersteunt het Leerhuis Informatiehuishouding de stap naar een goed functionerende en transparante overheid.
Met de invoering van de nieuwe ambtseed op 1 januari beloven ambtenaren zorgvuldig om te gaan met informatie en bij te dragen aan een open overheid. Hiervoor hebben ze echter wel de juiste kennis en kunde nodig, benadrukt Gijs Martijnse, hoofd van het Leerhuis Informatiehuishouding. ‘Onze taak is na 2026 niet klaar.’
Meer dan alleen formele trainingen
Daarom is het Leerhuis Informatiehuishouding onlangs vanuit RDDI naar het Nationaal Archief verhuisd. Hier moet een permanente plek ontstaan waar rijksmedewerkers kunnen leren, ontwikkelen en ontmoeten, én aan de slag kunnen gaan met hun professionele ontwikkeling in werken met overheidsinformatie. Naast het formele leeraanbod van klassikale trainingen, cursussen en e-learnings, zet het Leerhuis daarbij juist in op andere leervormen. ‘Zo kun je altijd het leer- en ontwikkeltraject doorlopen dat bij je past’, vertelt Martijnse. Als informatieprofessional kun je aan de slag gaan met leerexpedities, de kaartenset Actieve openbaarmaking, of met een serious game, dat je met je team of afdeling kunt spelen om dilemma’s en keuzes met elkaar te bespreken. Verder is er een podcastreeks, waarmee mensen gewoon hun kennis kunnen verrijken onderweg in de auto of de trein, zonder dat ze hoeven te lezen. Het afgelopen anderhalve jaar is het Leerhuis echt doorontwikkeld naar een organisatie met professioneel ingerichte processen, gaat Martijnse verder. ‘We hebben een eigen website met sinds kort een leermanagementsysteem daarachter, waar alle rijksmedewerkers gebruik van kunnen maken.’
‘KENNISDELING VERSTERKT EEN TRANSPARANTE EN TOEKOMSTBESTENDIGE OVERHEID’
Bijdragen aan de streefbeelden
Het Leerhuis draagt bij aan alle drie de streefbeelden van RDDI. Voor het streefbeeld openheid richting de burger ondersteunt het Leerhuis indirect door ambtenaren op te leiden die burgers bedienen. Het tweede streefbeeld, professioneel informatiebeheer, is meer een kerntaak. ‘De permanente training en ontwikkeling van ambtenaren zijn cruciaal,’ aldus Martijnse. Dankzij de samenwerking met het Nationaal Archief kan het Leerhuis laagdrempelig kennis delen met informatieprofessionals en leidinggevenden. Bij het derde streefbeeld, duurzaam toegankelijke informatie, speelt kennisdeling ook een grote rol. Met themabijeenkomsten en kennissessies brengt het Leerhuis professionals samen om ervaringen en best practices uit te wisselen. Verandering in informatiebeheer vraagt om het wegnemen van drempels, stelt Martijnse. ‘Veel mensen durven geen actie te ondernemen als ze niet precies weten wat ze moeten doen. Angst voor fouten kan verlammend werken.’ Het Leerhuis biedt daarom tools en werkvormen aan om gesprekken te starten en teams te ondersteunen bij gedragsverandering. ‘Zo maken we de drempels lager en stimuleren we een cultuur waarin informatiebeheer een vanzelfsprekend onderdeel van het werk wordt.’