Luister
Maak de Socrates in je los
Tekst Jelle Clemens
Jelle Clemens is hoofd bemiddeling bij het Adviescollege Openbaarmaking en Informatiehuishouding
Afgelopen kerst trakteerde onze directeur het ACOI-team op een bijzonder en persoonlijk cadeautje. Iedere medewerker kreeg een boek dat speciaal voor hem of haar was uitgezocht. Niet zomaar een boek, maar eentje op maat, zorgvuldig geselecteerd uit haar eigen boekencollectie, aangevuld met vondsten uit een tweedehandsboekenwinkel. Die persoonlijke touch maakte het cadeau extra waardevol. Voor mij was Socrates op sneakers ingepakt.
Toevallig had ik net een nieuwe stap gezet binnen onze organisatie: ik was overgestapt van het adviesteam naar het bemiddelingsteam. Een mooie, maar ook spannende overgang. En tja, bemiddelen draait toch vooral om het stellen van goede vragen, om het luisteren naar wat er niet wordt gezegd, om het creëren van ruimte voor het verhaal van de ander. Laat juist dit boekje daar nou een praktische en inspirerende gids voor zijn. Elke Wiss, de auteur van deze bestseller, is een praktisch filosoof. Samen met Socrates – de beroemde filosoof uit het oude Griekenland die het stellen van vragen tot een ware kunstvorm verhief en uiteindelijk zijn leven liet voor zijn overtuigingen – ontrafelt ze waarom wij het vaak zo lastig vinden om echt goede vragen te stellen. Niet omdat we niet nieuwsgierig zijn, maar omdat we vaak gevangenzitten in onze eigen gedachten, aannames en verhalen. Soms vragen we niet door uit angst voor ongemak, confrontatie of een kwetsbaar antwoord. Maar veel vaker zijn we simpelweg te druk bezig met wat we zélf willen zeggen.
Op het terras
Wellicht herken je dit. Misschien bij jezelf, of misschien zie je het vooral om je heen. Het enige wat je hoeft te doen is goed luisteren – in de trein, op een terras of waar dan ook. Ga er even echt voor zitten. Neem niet actief deel aan het gesprek, maar observeer. Luister naar de vragen die worden gesteld, en vooral: naar de vragen die níét worden gesteld. Zo luisterde ik laatst mee op een terras, waar twee mensen in gesprek waren. Allebei groot liefhebbers van Parijs. Voordat de één haar verhaal had afgerond, sprong de ander er al tussen met een eigen anekdote over de lichtstad. Er werd druk gesproken over straten, musea en bistro’s, maar geen moment leek iemand benieuwd waarom die stad voor de ander zó bijzonder was. Geen enkele echte vraag werd gesteld. En dus ook geen echt gesprek gevoerd.
‘HET ENIGE WAT JE HOEFT TE DOEN IS MEE TE LUISTEREN MET EEN GESPREK’
Herkenbaar?
Misschien herken je het in je eigen gesprekken. Of op je werk, in vergaderingen of tijdens een lastig overleg. Het mooie is: je kunt het leren. Je kunt oefenen met echt luisteren, met het stellen van nieuwsgierige, open vragen. En Socrates op sneakers helpt daarbij. Lees dit boekje, en maak de Socrates in jezelf wakker. Je gesprekken zullen er niet alleen beter van worden – ze worden ook leuker, rijker en menselijker.
