Best belangrijk, zo’n Wet open overheid. In principe dan. Maar in de praktijk? Ik kom veel Woo-verzoekers tegen en ook veel Woo-behandelaars. Die mopperen en klagen. De een over traagheid en bestuurlijke onwil bij de afhandeling. En de ander over het beslag dat Woo-verzoeken leggen op de organisatie, waardoor het echte werk in de verdrukking komt. De oorzaken kennen we onderhand. Bestuurders denken dat overheidsinformatie “van hen” is, terwijl die publiek eigendom is. De overheidscultuur is risicomijdend: openheid voelt onveilig. En de informatiehuishouding is nog lang niet op orde – anders zou het makkelijker en sneller kunnen. Ik zeg: werken aan een goede informatiehuishouding en een open overheid ís het echte werk. Als het bestuur controleerbaar is, kunnen overheidsfalen, corruptie en machtsmisbruik tijdig gesignaleerd worden. Dan kan iedereen beter geïnformeerd kiezen. Kunnen journalisten hun werk doen. En kunnen burgers meedenken met de overheid. Openbaarheid raakt mensen. Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging over de processen na de Tweede Wereldoorlog zou online doorzoekbaar worden – en toen toch weer niet. De namen van personen die verdacht werden van samenwerking met de Duitse bezetter zijn wel openbaar, maar wat een vermelding betekent blijft onduidelijk: vrijgesproken, veroordeeld, of juist slachtoffer? De studiezaal van het Nationaal Archief, waar je de papieren dossiers kunt inzien, is al maanden volgeboekt. Het ACOI brengt hierover een advies uit, waarin we vooral duidelijk willen maken hoe zorgvuldigheid en openbaarheid hand in hand gaan. Gebrek aan openbaarheid voedt achterdocht en wantrouwen, weten we, maar helpt transparantie? Vanuit het ACOI hebben we zicht op wat er wordt opgevraagd en blootgelegd in Nederland: tientallen verzoeken per dag. In het ene geval sloot een wethouder dubieuze vastgoeddeals waar hij zelf beter van werd, in een ander werden ‘lastige’ lokale commissieleden weggepest door B&W. Kruimelwerk, zegt u? Deze dan: tienduizenden mensen kregen een verkeerde arbeidsongeschiktheidsuitkering. De bestuursvoorzitter van UWV vertelt in dit nummer dat dit pas aan het licht kwam toen het AD een Woo-verzoek indiende. Applaus daarvoor. Uiteindelijk zal het vertrouwen in UWV toenemen door die openheid. Alle reden om te blijven investeren in het echte werk. Ik hoop ook voor u.