Betrouwbare overheid

Openbaarheid en archieven vormen al jarenlang een combinatie die samen opgaat, en met de Wet open overheid heeft deze combinatie een nieuwe dimensie gekregen. Archiefinstellingen zijn traditiegetrouw van oordeel dat zij de hoeders zijn van de openbaarheid. Sommige instellingen nemen hierbij ook het initiatief om – in lijn met het archief als nutsvoorziening – de mogelijkheid te bieden om data te openbaren en tegelijkertijd duurzaam te bewaren. Tegelijkertijd ligt de druk om te investeren in openbaarheid nu meer bij reguliere overheidsorganisaties dan bij archiefinstellingen. Andersom vormt de Wet open overheid een stimulans om uitvoering te geven aan de Archiefwet. Geen enkele overheidsorganisatie voldoet tot op heden aan de eisen uit de Archiefwet, en het belang om daaraan te voldoen wordt op te veel plaatsen onvoldoende onderkend. De Wet open overheid geeft hier wél een stimulans aan. Anders gezegd: een goede informatiehuishouding is randvoorwaardelijk om te kunnen voldoen aan de eisen voor passieve en actieve openbaarmaking. Gebruik dus vooral dit moment om hierin te investeren en ervoor te zorgen dat de basisinrichting op een hoger niveau komt te liggen. Voor je het weet, is de aandacht – en daarmee de focus – weer weg, en kost het opnieuw meer moeite om het onderwerp intern op de agenda te krijgen. Het blijft daarom van belang om binnen je organisatie aan te sluiten bij initiatieven die de aandacht hebben en – bij voorkeur – daadwerkelijk stappen te zetten in maatschappelijke opgaven. Het doel moet namelijk niet archivering of openbaring zijn, maar een betrouwbare overheid die op een open en constructieve manier contact onderhoudt met haar inwoners. Daarbij is het van belang om inzicht te hebben in hoe in het verleden besluiten tot stand zijn gekomen, zodat we kunnen leren voor de toekomst. Wat dat betreft zou het nooit zo moeten zijn dat je moet verwijzen naar de Archiefwet of de Wet open overheid om iets te doen, maar dat je het doet omdat je intrinsiek de behoefte hebt om open, digitaal duurzaam en betrouwbaar te zijn.

Jeroen Jonkers is hoofdredacteur Od

Deel dit artikel

Inhoud