Tekst Layla Hassan
Eigenaar Fimk en consultant in informatiehuishouding

Tussen tijd en toekomst: een reflectie op verandering

In 2020 bevonden we ons op een kantelpunt in de geschiedenis. De coronapandemie zette de wereld stil, maar tegelijkertijd op scherp. We bevonden ons in wat antropologen een liminal space noemen: een tussenfase waarin het oude is weggevallen, maar het nieuwe zich nog niet volledig had gevormd. Verandering was voelbaar, onafwendbaar zelfs, maar bleef tegelijkertijd abstract en ver weg. De toekomst leek uitgesteld — of zelfs op pauze gezet. Toch bleken de woorden van Winston Churchill visionair: ‘Never waste a good crisis’. Vijf jaar later zien we hoe diep de pandemie zich in ons dagelijks leven heeft genesteld — niet als tijdelijke verstoring, maar als structurele versneller. Thuiswerken is inmiddels ingeburgerd. Digitalisering is niet langer een beleidsambitie, maar een maatschappelijke noodzaak. Technologieën zoals kunstmatige intelligentie hebben zich razendsnel ontwikkeld en reiken nu tot in de kern van publieke dienstverlening, besluitvorming en informatiebeheer. Wat ooit toekomstmuziek leek, is nu realiteit. Tegelijkertijd merken we dat deze digitale versnelling niet voor iedereen gelijke kansen oplevert. Terwijl sommigen profiteren van nieuwe mogelijkheden, vallen anderen buiten de boot. Digitale ongelijkheid en informatieachterstanden dreigen nieuwe scheidslijnen in de samenleving te creëren. Juist daarom groeit het besef dat digitale transformatie niet alleen een technologische, maar vooral een sociale opgave is. Maar de centrale vraag blijft: zijn we op koers? De ambities van overheden voor 2030 zijn groot: duurzaam digitaliseren, inclusieve dienstverlening en transparant informatiemanagement.Tegelijkertijd groeit de druk. Nieuwe wet- en regelgeving rond digitale dienstverlening, archivering, openbaarheid en gegevensbescherming dwingt organisaties tot reflectie én actie. De werkelijkheid verandert sneller dan veel beleid kan bijhouden. Deze ontwikkelingen stellen ook fundamentele vragen aan de professionele praktijk. Wat betekent het om vandaag verantwoordelijk met informatie om te gaan? Informatieprofessionals bevinden zich op het snijvlak van techniek, ethiek en bestuur. De behoefte aan een gedragen beroepscode wordt steeds urgenter — niet als formeel document alleen, maar als ethisch fundament. Het bepaalt hoe we omgaan met data, vertrouwen, transparantie en publieke waarden in een digitale context. We blikken daarom niet alleen terug, maar vooruit — niet in vaste schema’s, maar in open scenario’s. In de woorden van Neil Postman: ‘Technological change is not additive; it is ecological. A new technology does not merely add something; it changes everything.’ De vraag die blijft hangen, is dan ook niet alleen wat we met informatie doen, maar wie verantwoordelijkheid neemt voor de manier waarop we die beheren. Erkennen we informatiebeheer als het fundament van publieke dienstverlening — en beschikken we over de visie en de moed om die verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk te vervullen?

Deel dit artikel

Inhoud