
Tekst Savannah Aloserij
Savannah Aloserij is adviseur informatiebeheer gemeente Heemskerk
Het ‘groene’ beroep
Er was eens een adviseur informatiebeheer die dacht dat de wet heilig was. Wetgeving biedt kaders, sturing, een leidraad om op te toetsen en – bij wijze van spreken – een hoger doel om naar toe te streven. Vier jaar geleden (2021) schreef ik een artikel over de beroepscode voor archivarissen en de wijze waarop die code ons werkveld kan versterken. Ik omschreef dat de beroepscode kan fungeren als ‘een wapen voor de professionalisering van het vakgebied’. Een beroepscode, voor welk beroep dan ook, heeft een disciplinerende werking en stelt bepaalde gedragsregels vast. De beroepscode voor archivarissen is echter geen plicht en (nog steeds) enkel bedoeld voor archivarissen, niet de andere informatieprofessionals die werkzaam zijn in ons vakgebied. Feitelijk gezien leven we in een vakgebied dat sterk blauw wordt ingevuld: aan de basis van het archief- en informatiebeheer staat de archiefwetgeving en vindt doorontwikkeling en verbetering plaats op basis van audits en daaruit voortkomende verbeterpunten. En dan is er ook nog eens een beroepscode die er ‘iets van vindt’. Kortom, we moeten heel veel. Ja, we werken zorgvuldig en met oog voor detail. Maar we zijn ook kritisch en ferm in dat wat er geregeld moet worden om duurzame toegankelijkheid te bewerkstelligen. Dat gaat soms ten koste van de relatie met degene die we anders willen zien handelen. Tussen de archiefbewaarplaats en de zorgdrager (of andersom). Tussen de zorgdrager en daarbinnen fungerende domeinen of teams (of andersom). Daarin wordt duidelijk dat het niet gaat om het inzetten van een wapen, met alle gevolgen van dien. Nee, het gaat om onze informatiehouding. De informatieprofessional van de toekomst is een helpende hand. Hij, zij of x is een luisteraar, werkt servicegericht, observeert en reflecteert en heeft dagelijks koffiemomentjes met de uitvoerend medewerker. In plaats van opleggen wordt het ondersteunen. Zoals het Future Lab-rapport De informatiehuishouding van het Rijk in 2030 het zo mooi benoemt: informatie als grondstof, verhaal en omgangsvorm.1 Bij uitstek een basis voor de doorontwikkeling van ons vakgebied. Een vakgebied dat minder blauw is en stapje voor stapje groener gaat worden. Niet alleen door middel van Green IT, maar ook door persoonlijke ontwikkeling en inzet. Betekent dat dat kaders en wet- en regelgeving niet meer relevant zijn? Nee. Betekent dat dat de beroepscode voor archivarissen zijn waarde verliest? Ook niet. Maar we zullen wel anders moeten kijken naar de invulling ervan. In een steeds digitalere toekomst is het belangrijk dat mensen elkaar blijven opzoeken. Mensgericht in plaats van resultaatgericht. Is dat niet een nog mooier doel om na te streven? Of, om het toch een beetje blauw te zeggen: een doel in het nemen van ‘passende maatregelen’?
- RDDI. Future Lab: De informatiehuishouding van het Rijk in 2030 (2020). Geraadpleegvia: https://www.informatiehuishouding.nl/documenten/rapporten/2020/04/21/de-informatiehuishouding-van-het-rijk-in-2030.