Samen verder komen
Leren in netwerken
Tekst Sebo Boerma
Sebo Boerma is strategisch onderwijskundig adviseur bij Leerhuis Informatiehuishouding Beeld Shutterstock
Leren in netwerken is echt werken. Sinds de start van het Leerhuis Informatiehuishouding bouwen we aan een ambassadeursnetwerk en een lerend netwerk voor leidinggevenden. Deze netwerken versnellen kennisdeling, verbeteren samenwerking en zorgen dat inzichten uit de praktijk snel worden toegepast. Zo draagt het Leerhuis, als motor achter beide netwerken, bij aan een toekomstbestendige en wendbare informatiehuishouding.
Zowel het ambassadeursnetwerk als het lerend netwerk voor leidinggevenden in de informatiehuishouding richten zich op hetzelfde doel: samen leren en het vakgebied informatiehuishouding versterken. Het ambassadeursnetwerk bestaat uit collega’s uit het werkveld: informatieprofessionals én leer- en ontwikkeladviseurs. Zij maken het verschil door actief aan projecten te werken, hun ervaringen te delen en elkaar te inspireren. Zo ontstaat een community die theorie en praktijk verbindt, en zorgt voor persoonlijke groei en concrete verbeteringen in de organisatie. Het lerend netwerk van leidinggevenden laat goed zien hoe je samen een leeragenda ontwikkelt. Leidinggevenden uit verschillende organisaties komen elk kwartaal bij elkaar. Ze bespreken actuele vraagstukken, delen successen en worstelingen, en bouwen aan kennis die direct toepasbaar is in hun eigen praktijk. De zes belangrijkste lessen zijn:
1. Zonder kennisagenda geen richting
Een gezamenlijke kennisagenda geeft richting en focus, zelfs als die nog niet tot in detail is uitgewerkt. In het netwerk van leidinggevenden kwam uit een gesprek over leerbehoeften de PIE-agenda (Positionering, Inrichting en Effecten van informatiehuishouding) voort. Nu gebruiken ze deze drie thema’s als kapstok voor hun bijeenkomsten. Zo weet iedereen waar het netwerk voor staat en waar de energie naartoe gaat.
2. Met wie je leert, maakt het verschil
Leren doe je met anderen; het is geen individuele bezigheid. De samenstelling van het netwerk bepaalt de sfeer en het leerrendement. Herkenning zorgt voor veiligheid, diversiteit voor nieuwe inzichten. In het ambassadeursnetwerk herkennen deelnemers elkaars praktijk, maar brengen de verschillende organisaties ook variatie in aanpak en ontwikkeling. Ik besteed bewust aandacht aan kennismaking, met ruimte voor de persoon achter de professional. Zo deelden we ooit iets dat niemand nog van je wist. Dat leverde mooie gesprekken op en een hechte groep waarin iedereen zich durft uit te spreken.
3. De praktijk is je beste leermeester
Kennis krijgt pas waarde als je die toepast. In de praktijk ervaar je hoe complex een vraagstuk echt is. In het lerend netwerk van leidinggevenden bespreken we elk kwartaal een praktijkcasus van een van de leden. De groep fungeert als denktank en helpt het vraagstuk verder brengen. Iedereen begrijpt de complexiteit, omdat ze die zelf ook ervaren. Zo groeit het vertrouwen en de bereidheid om elkaar feedback te geven, maar ook de effectiviteit van oplossingen.
‘DE PRAKTIJK IS JE BESTE LEERMEESTER’
4. Geef ruimte aan impliciete kennis
Veel kennis zit verstopt in ervaringen en routines. Door tijd te nemen voor reflectie, een veilige sfeer te creëren en ruimte te geven aan experimenteren, maken we impliciete kennis zichtbaar. Dat vraagt om aandacht: niet iedereen is even extravert, en niet alle geluiden zijn meteen welkom. In het snelgroeiende ambassadeursnetwerk let ik daarom extra op de veiligheid. Ik zorg dat iedereen aan bod komt en dat verschillende perspectieven gehoord worden. Juist het delen van intuïties en twijfels levert vaak de mooiste inzichten op.

5. De meerwaarde zit in samen
Samenwerken levert meerwaarde op, maar vraagt om investeren. Ik verbind mensen en activiteiten, deel wekelijks wat er speelt en zorg dat iedereen zich betrokken voelt. Tijdens bijeenkomsten zet ik in op onderlinge uitwisseling, bijvoorbeeld met waarderend onderzoek waarbij we elkaars succesverhalen delen. Dat geeft energie, laat zien dat verandering mogelijk is en versterkt het gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid.
6. Reflecteer structureel op de voortgang
Regelmatig stilstaan bij wat je samen bereikt, maakt het leerproces sterker. We sluiten bijeenkomsten altijd af met een reflectieronde: wat neem je mee, wat ga je anders doen? Door deze momenten groeit het eigenaarschap, worden successen gevierd en knelpunten besproken. Ook aan het begin van een bijeenkomst kijken we vaak terug: wie heeft iets opgepakt naar aanleiding van de vorige keer, en wat leverde dat op? Zo blijft het leren niet hangen in mooie woorden, maar wordt het zichtbaar in tastbare effecten.
De kwaliteiten van een sterk netwerk
Een lerend netwerk werkt alleen als je samen bouwt aan een aantal kwaliteiten:
- Vormgeven: je creëert samenwerkingsstructuren en maakt de meerwaarde zichtbaar. Zo ontstaat een omgeving waarin kennis kan stromen.
- Coachen: je begeleidt elkaar, stimuleert ontwikkeling en ondersteunt bij het leren.
- Ontwerpen: je ontwikkelt programma’s en infrastructuur die duurzame verbindingen mogelijk maken, met oog voor eigenaarschap.
- Waarnemen: je signaleert trends, kansen en veranderingen, zodat het netwerk kan meebewegen.
- Verbinden: je brengt mensen, ideeën en praktijken samen en zorgt voor kruisbestuiving.
- Reflecteren: je analyseert opbrengsten, maakt lessen expliciet en blijft continu verbeteren.
‘SAMEN LEREN WERKT PAS ALS JE DURFT TE DELEN’
Tot slot
Lerende netwerken brengen theorie en praktijk bij elkaar. Ze stimuleren persoonlijke groei, versterken het vakgebied en zorgen voor blijvende verbetering in organisaties. Ik geloof in de kracht van samen leren. Of je nu leidinggevende bent, professional of adviseur: sluit je aan, deel je ervaringen en bouw mee aan een community die het verschil maakt.
Wil je aansluiten bij een van de netwerken, zelf een netwerk opzetten, of heb je een andere vraag of idee? Laat het weten – samen komen we verder: sebo.boerma@nationaalarchief.nl. Wil je meer weten over het Leerhuis, dé plek om te leren, ontwikkelen en ontmoeten op het gebied van informatiehuishouding? Ga naar www.leerhuisinformatiehuishouding.nl.