Informatie aan ZOO
Verschillen en overeenkomsten tussen Vlaanderen en Nederland
Tekst Eric Kokke
Eric Kokke is redactielid Od
Op 9 en 10 oktober vond in Antwerpen, op het terrein van de plaatselijke Zoo, het tweejaarlijkse congres van onze collega’s van de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie (VVBAD) plaats. Daarmee brak de vereniging met de lange traditie om dit evenement – Informatie aan Zee – in Oostende te organiseren.
De nieuwe locatie vormde onmiddelijk de aanleiding om nog een verandering door te voeren: dit jaar werd Informatie aan Zoo voor het eerst mede georganiseerd door de KNVI. De VVBAD en de KNVI richtten zich daarbij op een gemengd publiek, met deelnemers uit zowel de publieke als de private sector, Vlaamse en Nederlandse sprekers, en vertegenwoordigers uit zowel de bibliotheek- als de archiefwereld. De nieuwe opzet bleek goed te werken. Met een rij bezoekers die zich uitstrekte van de indrukwekkende Koningin Elisabethzaal bij de Antwerpse Zoo tot aan het station van Antwerpen, kende het congres een opvallende start. Het duurde daardoor even voordat iedereen zijn plaats in de stijlvolle theaterzaal had gevonden, maar het was in ieder geval een veelbelovend begin van het tweedaagse evenement.
Waarheidsvinding
Officieel was Informatie aan Zoo al op woensdagavond van start gegaan met een inspirerende lezing van schrijver en filosoof Alicja Gescinska. Zij sprak over het belang van bibliotheken en archieven voor de toegang tot informatie — en in het bijzonder voor waarheidsvinding en een juiste geschiedschrijving. Ze benadrukte dat deze belangrijke rol ook grote verantwoordelijkheden met zich meebrengt, vooral op het gebied van betrouwbare en volledige informatie. In haar eigen onderzoek ervaart ze dat dit lang niet altijd vanzelfsprekend is. De eerste congresdag werd geopend door keynotespeaker Guido Thys, die de zaal op humorvolle, maar ook betekenisvolle wijze meenam in de laatste ontwikkelingen binnen de informatiemaatschappij. Uiteraard kwamen ook de (on)mogelijkheden van AI ruim aan bod in zijn betoog.
Themalijnen
Daarna verspreidden de ruim duizend aanwezige informatieprofessionals zich over een rijk aanbod van presentaties en workshops, verdeeld over themalijnen als AI in de informatiesector, De bibliotheek als derde plek, Archieven in verbinding, Slim met informatie, Archief- en documentbeheer in transitie en Bibliothecair erfgoed vandaag. Het programma bood een mooie dwarsdoorsnede van de diversiteit van het vakgebied en de vele ontwikkelingen die erin plaatsvinden. Opvallend was hoe vertegenwoordigers uit verschillende disciplines elkaar opzochten om in gesprek te gaan over gezamenlijke uitdagingen. Ook de tweede dag bood volop inspiratie en nieuwe inzichten. In de ochtend gaf Martijn Kleppe van de Koninklijke Bibliotheek Nederland een interessant inkijkje in hoe een nationale bibliotheek de transitie binnen het vakgebied niet alleen ondersteunt, maar ook richting geeft. Vervolgens liet KNVI-fellow Martijn Aslander op zijn herkenbare en prikkelende wijze het publiek nadenken over het belang van persoonlijk kennismanagement. ’s Middags verzorgde het KNVI-bestuurslid Eric Kokke nog een workshop over De informatieprofessional in 2030, waarmee een succesvolle eerste editie van Informatie aan Zoo in werd afgesloten.
Nuttig en relevant
Conclusie: een mooi, nuttig en relevant evenement waarin verschillende werelden samenkwamen om te praten over ons veelzijdige vakgebied — vanuit zowel Vlaams als Nederlands perspectief, en vanuit de wereld van bibliotheken en die van archief en informatiebeheer. Wat de KNVI betreft: tot ziens in 2027!
KNVI-event AI for Good?
De KNVI nodigt al haar leden uit voor het spektakelstuk AI for Good? op 6 november: een middag die even prikkelend als inspirerend is. Reserveer snel je plaats, want de zaal biedt ruimte aan slechts 150 gelukkige bezoekers!
Wat moeten we er nu van vinden? Van Artificiële Intelligence (AI)? Als techneuten weten we dat veel AI-berichten niet gaan over AI, maar over slimme routines en algoritmes. Al 30 jaar een technologische ontwikkeling. Met echte AI-agents heb je nog niet vaak te maken, aldus Gartner. En Large Language Models (LLM’s) baseren zich eigenlijk op nog maar 0,01 procent van alle beschikbare informatie die we in onze wereld beschikbaar hebben als ze hun woorden formuleren. Woord na berekend woord. Hallucinaties nemen we voor lief – als we ze herkennen. De interactie met zo’n model voelt vaak wel prettig en brengt je snelle antwoorden. We kunnen met AI-achtige en de echte Gen-AI tools al best veel. De balans kan doorslaan naar AI voor het goede. Als mensen integer handelen, maken ze AI met integere bedoelingen. Wie weet kunnen we met onze beroepsgroep de mensheid op de goede weg blijven helpen. Hierbij alvast een tipje van de sluier over deze midddag, met onder andere:
Strategie maken als de technologie nog vorm krijgt
Spreker: Dr. Barbara van Veen Hoe bepaal je strategie als de technologie nog volop in ontwikkeling is? Barbara van Veen bespreekt waarom klassieke modellen tekortschieten bij jonge technologieën, en hoe professionals kunnen omgaan met onzekerheid en complexiteit in besluitvorming.
AI is briljant. Zonder grip op de data een briljante mislukking
Spreker: Drs. Jeroen de Groot Betrouwbare data is essentieel voor succesvolle AI-toepassingen. Met het oog op de aankomende EU AI Act (augustus 2026) laat Jeroen de Groot zien waarom databeheersing onmisbaar is voor verantwoorde en effectieve inzet van AI.
Zwartboek Chatcontrol – Jouw apparaat straks lek als een vergiet?
Spreker: Helma de Boer De EU wil digitaal CSAM aanpakken. De bestaande ideeën om dit uit te bannen leiden ons naar een mijnenveld van problemen, terwijl het onduidelijk is wat het oplevert. Vaak zegt men dat het een kwestie van kiezen tussen privacy en security is. Maar is dat echt het geval? En zijn er andere oplossingen?
Grip krijgen op je eigen informatie
Spreker: Martijn Aslander Martijn schreef onlangs een boek over grip krijgen op je eigen informatie en heeft ontdekt waarom een document voor overheden uitermate ongeschikt is als opslagmedium. In een humorvol betoog zet hij je denken over informatie en computers volkomen op zijn kop.
Grip krijgen op je eigen informatie
Spreker: Gabrielle Speijer Gabrielle Speijer leverde bijdragen aan uiteenlopende projecten op het gebied van AI, validatie, innovatie en patiëntinformatie. Zij komt spreken over zorg en technologie.
Meer informatie en aanmelden via www.knvi.nl.
