Tekst Saskia Giesbers
Saskia Giesbers is choreograaf in informatiebeheer en eigenaar van Unfold Matters
Innovatie of niet?
Uit de recente poll van Od blijkt dat de meeste lezers (66 procent) vinden dat er wordt geïnnoveerd binnen het informatiebeheer. De rest van de respondenten vindt dat er geen innovatie is. Ze missen het denken vanuit een digitaal paradigma (in plaats van het digitaal maken van een analoge situatie). In mijn beleving is er volop innovatie in en rond ons vakgebied. Verbeteringen worden vaak veel te klein gekozen. Heeft een toezichthouder allerlei afwijkingen geconstateerd? Ga de uitdaging aan en zorg ervoor dat je bij de volgende controle alleen maar complimenten krijgt. Bleek uit de nul- en een-meting dat je qua informatiehuishouding op volwassenheidsniveau 1 of 2 staat? Spring gerust naar niveau 4 of 5, als dat niveau het beste past bij de visie en ambities van jullie organisatie. Waarom is het zo lastig om de omslag te maken van het papieren paradigma naar het digitale? Dat komt doordat een groot deel van ons gedrag bepaald wordt door onze ingebouwde automatische piloot. Dat gedrag geven we ook door aan anderen, bijvoorbeeld in opleidingen en bij het inwerken van nieuwe collega’s (zo doen wij de dingen hier). De cultuur is een sterke terugduwende energie, dit wordt veelal onderschat of krijgt überhaupt geen aandacht. Een verandering moet echt anders zijn, om innovatief te zijn. Innovatie is geen big bang, maar een proces. Het hele systeem moet anders. Je kunt niet slechts de dienstverlening innoveren, en de andere processen hetzelfde laten. Gewoonten in besluitvorming, financiering, omgang met personeel, etcetera, zullen de innovatie in dat geval weer geleidelijk ongedaan maken. Als de transformatie gaande is, zijn er momenten van terugval. We kiezen nieuw gedrag en hebben alle goede intenties om het voortaan anders te doen. We hebben het nieuwe gedrag getraind en hebben vertrouwen dat we het op de nieuwe manier kunnen doen. Als mensen (tijds)druk ervaren, dan vallen ze weer terug en sleuren ook anderen mee in oude gewoontes. Het is de kunst om je dan ter herpakken en zo’n terugval niet te labelen als mislukking. Los van de verbeteringen en innovaties in het informatiebeheer zelf, speelt informatiebeheer ook een belangrijke rol voor het collectieve geheugen van alle verbeteringen en innovaties op andere gebieden. Het is dan erg handig als je kunt opzoeken waarom iets een probleem werd gevonden en welke afwegingen zijn gemaakt. Dit themanummer neemt je mee in de mogelijkheden en hindernissen bij echte innovatie. Natuurlijk komen technische innovaties aan bod: van het overstappen op microservices binnen Common Ground tot archivering van chatberichten. Maar ook nieuwe manieren om medewerkers te werven. Het begint met de vraag: wat bedoelen we met innovatie? Tegenwoordig gevolgd door: is deze innovatie ethisch gewenst? Door te werken aan dit themanummer heb ik geleerd dat de mensen in mijn omgeving en ik veel met transformaties te maken hebben en het daarom heel normaal vinden. Dus als jij meer innovatie wilt, dan hoef je alleen maar te veranderen wie er bij je in de kamer zit.