Tekst Migiza Victoriashoop
Migiza Victoriashoop is redactielid Od
In beweging
Privacy, openbaarheid, algoritmes… Zomaar een greep uit het scala aan vraagstukken waar het informatiebeheer het hoofd over buigt. Het vakgebied heeft de afgelopen jaren niet echt het nieuws gehaald vanwege de blinkende staat van de informatiehuishouding, waarvoor het verantwoordelijk is. De schrik van onder andere de toeslagenaffaire heeft ertoe geleid dat er meer geld beschikbaar is gekomen voor toezicht op overheidsinformatie, programma’s als Open op Orde zijn opgetuigd en Woo-functionarissen op iedere spreekwoordelijke hoek van de straat te vinden zijn. Kortom, het informatielandschap is flink in beweging, met als doel openbaarheid en transparantie te bevorderen. Maar hoe verhouden deze ontwikkelingen en initiatieven zich tot elkaar? En sterker nog: hoe wordt voorkomen dat het vooral bij goede bedoelingen en adviezen blijft zonder dat er daadwerkelijk iets verandert? In dit Od-nummer is de redactie daarvoor te rade gegaan bij collega’s in het veld. Een ding is duidelijk: vakgenoten zijn ervan doordrongen dat de informatiehuishouding piept en kraakt. Vanuit hun professie gaat dit hun aan het hart en staan ze in de startblokken om bij te dragen aan een beter informatiebeheer. Maar dan doemen al snel vragen op als: wanneer voldoen we aan de wet? Of: hoe krijgen we grip op onze informatie? Van abstracte wetgeving naar concrete uitvoering. Hiervoor wordt stevig ingezet op actieve advisering, het ontwikkelen van kennisproducten en betere samenwerking. Met name dat laatste wordt steeds belangrijker. Niet alleen tussen overheidslagen, maar vooral ook langs de as van de wettelijke regimes waaronder overheidsinformatie zich kan bevinden. Immers, voor het realiseren van openbaarheid staan de Woo en Archiefwet in elkaars verlengde. Een essentieel onderdeel daarvan is dat de staat en kwaliteit van de informatiehuishouding regelmatig worden getoetst. En daarin moet wellicht gekozen worden voor een gedurfdere aanpak waarin toetsing van en toezicht op de staat van de informatie onderdeel worden van de planning- en controlcyclus. Aan verbeterplannen geen gebrek, maar daarbij mogen we niet uit het oog verliezen waarom deze inspanningen worden geleverd. Niet enkel en alleen om aan wet- en regelgeving te voldoen, maar ook zodat journalisten informatie over bestuurlijke aangelegenheden op kunnen vragen en Nederlanders met een migratieachtergrond geen slachtoffer worden van privacyschendingen en discriminatie door de inzet van algoritmen.