De missie van de Inspectie Overheids­informatie en Erfgoed is dat verantwoording kan worden afgelegd en erfgoed beschikbaar is en blijft voor iedereen. Door toezicht uit te oefenen op de toegankelijkheid van overheidsinformatie en de zorgvuldige omgang met erfgoed, kijkt de inspectie hoe de regels werken. In de praktijk komt er van die regels weinig terecht. Kijk maar naar de drie benchmarks van de inspectie voor ministeries en dienstonderdelen, privaatrechtelijke zbo’s en publiekrechtelijke zbo’s (Bit.ly/3Jox2H5). Dan zul je zien dat het niet meevalt. Mijn mening: en wat dan nog? Wordt de informatiehuishouding er beter van? Ik zet er mijn vraagtekens bij.  De publicaties van de benchmarks zijn zo neutraal dat ze bestuurlijk weinig indruk zullen maken. Bovendien zijn er geen sancties. Voor een nadere analyse, bijvoorbeeld van de onderlinge verschillen tussen de drie benchmarks, nodig ik de inspectie uit om haar gegevens als open data beschikbaar te stellen. Dat maakt geautomatiseerde analyse eenvoudiger. Of durf radicaler te kiezen voor aansluiting op ISO 9001 (door mij al vaker bepleit) en/of het COSO-model te omarmen. Kwaliteitstoetsing en risicomanagement worden volgens mij door bestuurders en directeuren bedrijfsvoering beter begrepen dan de huidige Archiefwet en de hele rimram aan instrumenten, inclusief inspectierapporten. Het mandaat van het vak is zwak. Sancties zijn beperkt. Escalatieladders worden maar matig ingezet. We hebben brave archivarissen, maar zonder “handen” en “tanden”. Of het toezicht horizontaal in de organisatie zit of van buiten komt, maakt dan niet meer uit.  Sancties en opties vanuit het toezicht moeten steviger in de nieuwe Archief- of liever Informatiewet: dan wordt het pas Chefsache. Ondanks het harde werken in de operatie, tactisch en strategisch, we gaan er op deze manier niet komen. Wat mij betreft gaat de Informatiehuishouding radicaal op de schop. Nieuwe werkmethoden zijn nodig. Put inspiratie uit persoonlijk kennismanagement, zoals building a second brain (Bit.ly/3ZyinPd). Of laten we ons als  informatieprofessionals meer manifesteren op de webpagina’s in onze organisaties door ook onze informatieobjecten te publiceren. Natuurlijk inclusief de digitale sporen die onze collega’s in het werk hebben achtergelaten.  Waar mogelijk als open data. Ik vraag me steeds vaker af hoe zinvol informatie op orde brengen in deze tijd nog is: ga niet beheren maar publiceren. Ik nodig collega’s uit het eens uit te proberen met een of twee dossiers die er toe doen en daarbij interne barrières te overwinnen. Lijkt mij een mooi actiepunt voor het expertisecentrum Informatiehuishouding om collega’s die hiermee aan de slag zijn samen te brengen bij innovatie en ontwikkeling.  Zeg maar Woo 3.0. Lijkt me met een beetje lef, vernuft en steun van de “luie vrienden” in je organisatie (ambtelijk en politiek) goed te doen, toch?