Toegang tot Informatie
Tekst Eric Kokke
Met het thema Toegang tot Informatie wil de KNVI, gesteund door KIA, ontdekken wat innovatie en in het bijzonder de toegang tot informatie ons kan brengen.
De informatiehuishouding en het geven van toegang tot informatie kent uitdagingen waarvoor geijkte oplossingen niet voldoende zijn. Bovendien is het denken over het beschikbaar maken van kennis en informatie in een informatiesamenleving (zoals bijvoorbeeld digitaal versus analoog bewaren) sterk aan het veranderen. Innoveren is nieuwe technologie toepassen waarbij de complexiteit in het toepassen wellicht groter is dan de ontdekking van nieuwe technologie. Het KIA-thema Innovatie van de Archieffunctie vanwaaruit we in 2021 gestart zijn en dat tot medio 2022 is uitgevoerd, loopt dan ook dwars door alle andere thema’s heen. Met Toegang tot Informatie hebben we een aanpak om dat concreet en zichtbaar te maken.
Eerste stappen
In 2021/2022 zijn diverse stappen gezet om het thema op de kaart te zetten en vanuit meerdere vak- inhoudelijke disciplines input te verzamelen om het thema te duiden en te verdiepen. Dat is gedaan aan de hand van online en offline sessies met deelnemers, webinars (Super Tuesday), artikelen en columns op diverse (media)kanalen en het leveren van een bijdrage aan gerelateerde evenementen. Dat alles heeft geleid tot de aanzet voor een Manifest Informatieprofessionals voor de Overheid. De intentie van de aanpak in 2021/medio 2022 zetten we door in 2023: het is de intentie om bij deelnemers (actief en passief) het enthousiasme, de nieuwsgierigheid en betrokkenheid te vergroten als het gaat om innovatieve technologieën voor het vakgebied. Deelnemers en stakeholders willen we graag meenemen in het stimuleren van het vermogen om digitaal te kunnen denken. Met andere woorden: we willen innovatie laten starten vanuit de onbegrensde mogelijkheden in plaats vanuit het verbeteren van de huidige situatie met nieuwe technieken.
Concrete acties
Van meet af aan willen we deze intentie bekrachtigen en gebruiken om de vervolgstappen, activiteiten en werkwijze in te vullen. Het is de bedoeling om met een brede groep experts creatief aan het werk te zijn op het thema Toegang tot Informatie. Het blijvende effect dat we willen bereiken met de concrete acties is:
- Multidisciplinair samenwerken van de professies.
- Aandacht voor innovatie aanwakkeren in de verschillende community’s van de kennisagenda, en ondersteuning bieden bij vraagstukken rondom innovatie.
- Beleidsmakers en besluitvormers meenemen in het thema.
- Bijdragen aan de trots op het vakgebied en de bekendheid ervan.
Het initiatief stopt niet na het project. In ieder geval de KNVI (en we hopen ook in blijvende samenwerking met de partners van de KIA-stuurgroep) zet haar interessegroep in om het thema levend te houden.
Aanpak
Voor het invullen van het thema werken we met vier subthema’s: techniek, ethiek, mens en betekenisgeving. Deze vier subthema’s worden in het manifest verder beschreven. Het manifest geeft vervolgens richting aan het verrichten en inrichten van diverse activiteiten:
- Verder uitwerken manifest. Met de eerdere betrokken experts en nieuwe geïnteresseerden werken we verder aan de opbouw van het manifest, en identificeren we meer bestaande en geplande initiatieven, experimenten, vakateliers en fieldlab-kansen.
- Organiseren events. Op 1 maart 2022 organiseerde de KNVI een Super Tuesday rondom het thema met Rik Maes, Kees Verhoeven en Arre Zuurmond. Daarnaast zijn er in 2022 twee andere evenementen georganiseerd waarin we het thema lieten terugkomen: de Super Tuesday rondom propaganda en desinformatie, en een bijdrage aan Smart Humanity 2022. In 2023 hebben we opnieuw een Super Tuesday gepland over het thema.
- Identificeren en initiëren van fieldlabs en vakateliers. Ieder onderdeel van het manifest kan worden verdiept met activiteiten in het veld van alle professionals. Een deel van die initiatieven is er al, een deel zou vanuit dit traject, en met hulp van stakeholders en sponsoren, geïnitieerd kunnen worden. Het idee is een digitale kaart te ontwikkelen om deze fieldlabs en vakateliers inzichtelijk te maken. Deze digitale kaart is dynamisch: het geeft inzicht en overzicht op alle initiatieven én het geeft toegang tot de inhoudelijke activiteiten en resultaten. Al deze content kan dan ook weer via de bestaande kanalen van GO Fonds, KIA, KNVI, KVAN en anderen gedeeld worden. Het organiseren van vakateliers is niet alleen belangrijk voor het op de kaart zetten van het thema, en theorie en beleid aan de praktijk te koppelen, en vice versa. Het is ook de basis voor het borgen van continuïteit naar de toekomst. Uiteindelijk zal vanuit deze projectgroep een interessegroep ontstaan die het thema aandacht blijft geven vanuit vakinhoud en betrokkenheid. In 2022 wordt dan ook gewerkt aan een meer toekomstbestendig netwerk rondom het thema, uitmondend in de start van een interessegroep in het vierde kwartaal van 2022.
Alle voorgaande initiatieven leveren informatie op die actief gedeeld kan worden. In 2021 hebben we veel kunnen delen via de platforms die er zijn. Dat zetten we door met onder meer de platforms van GO Fonds, KIA en KNVI, en met hulp van de redacties van de bladen Od, AG Connect en IP. Om dit allemaal te bereiken werken we samen met diverse stakeholders, zoals KIA en RDDI. Maar we kunnen ook input uit het werkveld gebruiken. Interesse om mee te helpen aan het project? Mail naar info@knvi.nl.
Bezem erdoor!
In het kader van Super Tuesday organiseert de KNVI op 4 april de bijeenkomst Informatiehuishouding van de overheid, de bezem erdoor?
Voor het goed functioneren van onze democratische rechtsstaat is het essentieel dat de rijksoverheid haar informatiehuishouding op orde heeft. De volledigheid en betrouwbaarheid van overheidsinformatie dienen de democratische verantwoording, maar ook de individuele belangen van rechthebbende en rechtzoekende inwoners. Getriggerd door de toeslagenaffaire is er een meerjarenplan Open op Orde, dat zich richt op de structurele verbetering van de informatiehuishouding binnen de gehele rijksoverheid.
Handen en voeten
Dit betekent een bredere en belangrijkere rol voor informatieprofessionals om rijksorganisaties aan de hand te nemen om hun informatiehuishouding op orde te krijgen. Tijdens deze Super Tuesday geven we een kijkje in de keuken van verschillende rijksonderdelen en kijken we hoe zij hier handen en voeten aan proberen te geven. Daarnaast proberen we een blik op de toekomst te hebben om te kijken naar de rol van informatie voor andere functies en rollen binnen het rijk en de competenties die nodig zijn om toekomstbestendige informatieprofessionals op te leiden.
Voor meer informatie en aanmeldingen, ga naar de website van de KNVI: Bit.ly/3Zy7rkK.