Wat moet je weten en kunnen?
Leidraad Nationaal Archief
Tekst Eva Reizevoort
Eva Reizevoort is kennisadviseur digitaal archief bij het Nationaal Archief
De handreiking Archiveren by design van het Nationaal Archief is een handige leidraad die een overzicht van rollen en taken biedt die invloed kunnen hebben op het proces en die beschrijft welke kennis en kunde nodig zijn, onder andere aan de hand van praktijkervaringen.
Voordat je begint, is het belangrijk dat in het team relevante vakkennis aanwezig is op het gebied van informatiebeheer. Denk hierbij aan de eisen voor duurzame toegankelijkheid van informatie (DUTO), bewaartermijnen (en vernietiging) en de Archiefwet.
In de praktijk wordt met verschillende projectmethodieken gewerkt. Dit vraagt vaak bepaalde expertise, die je niet altijd in huis hebt. Daarnaast is het van toegevoegde waarde om thuis te zijn in diverse frameworks op het gebied van informatiebeheer, waar BiSL een voorbeeld van is.
Overtuigingskracht
Maar kennis hebben is een kant van de medaille. Het op de juiste manier inzetten ervan is een ander verhaal. Dat de juiste kennis en competenties hand in hand gaan, blijkt uit het in de handreiking opgenomen praktijkvoorbeeld van het Openbaar Ministerie (OM). Bij het OM wordt momenteel het applicatielandschap vernieuwd en archiveren by design ingebed in de organisatie. Betrokken partijen hebben ervaren dat deskundig zijn in je vak alleen niet genoeg is. De deskundigheid moet je ook over kunnen brengen. Dit vergroot namelijk de kans dat medewerkers je vaker en op het juiste moment ergens bij betrekken. Overtuigingskracht is dus ook een belangrijke vaardigheid.
Samenwerken staat in de handreiking genoemd als belangrijke competentie voor het succesvol inbedden en handhaven van de maatregelen voor archiveren by design. In de handreiking is daarom een overzicht opgenomen met de diverse rollen op operationeel, tactisch en strategisch niveau die van invloed (kunnen) zijn op het proces van archiveren by design. Een voorbeeld hiervan is een privacybeschermingsdeskundige.
De samenwerking kun je op verschillende manieren organiseren. Sommige organisaties werken in aparte accountteams waarin diverse disciplines samenkomen. Deze manier van werken heeft bij de gemeente Amsterdam gezorgd voor meer inzicht in, begrip voor en kennis over elkaars vakgebied. Ook heeft het de zichtbaarheid van de specialismen in de organisatie vergroot. Door het werken in een accountteam is er een aanspreekpunt voor de business, wat bij de gemeente Amsterdam als zeer prettig wordt ervaren. Een ander voordeel van deze werkvorm is dat niet alle specialismen apart bevraagd hoeven te worden. Omdat alle relevante specialismen vertegenwoordigd zijn in een accountteam.
‘OVERTUIGINGSKRACHT IS EEN BELANGRIJKE VAARDIGHEID’
Praktisch hulpmiddel
Een bepaald onderdeel van de handreiking, dat de vorm heeft van een fictieve vacaturetekst, gaat specifiek in op wat van jou gevraagd wordt als informatieprofessional wanneer je aan de slag gaat met archiveren by design. Deze fictieve vacaturetekst is niet bedoeld als checklist voor een individu, maar biedt een overzicht aan kennis en kunde, handig voor de organisatie bij het inbedden van archiveren by design en alles wat daaruit voortvloeit. Het kan de informatieprofessional helpen bij keuzes over het (verder) ontwikkelen van zijn eigen kennis en competenties. En de organisatie om inzicht te krijgen in de richting waarop medewerkers zich moeten ontwikkelen. Zodat de organisatie er klaar voor is om aan de slag te gaan met archiveren by design. Daarnaast is de fictieve vacaturetekst een praktisch hulpmiddel bij het werven van nieuwe medewerkers.
Actuele informatie
De handreiking is een handige leidraad als je aan de slag wilt met archiveren by design en staat in de kennisbank op de website van het Nationaal Archief. Evenals een animatie. Daarnaast werken we met verschillende organisaties, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Rijksprogramma Duurzame Digitale Informatiehuishouding (RDDI) samen binnen het Kennisnetwerk Informatie en Archief (Kia.pleio.nl). Hier vind je de meest relevante en actuele informatie en best practices op onder andere het gebied van archiveren by design. Bezoek hiervoor de KennisIndex en het kennisplatform Informatiehuishouding overheden op Kia.pleio.nl. Hier kun je natuurlijk ook je eigen praktijkervaringen met archiveren by design delen met anderen.
SAMENWERKEN IS BELANGRIJK OM ARCHIVEREN BY DESIGN SUCCESVOL IN TE VOEREN’
Heb je nog vragen over archiveren by design of feedback? Vul het formulier in op Nationaalarchief.nl/contact. Onze experts helpen je dan graag verder.