Tekst Cynthia Schokker en Jeroen Jonkers
Cynthia Schokker is redactielid Od en Jeroen Jonkers is hoofdredacteur Od
Monitoring en toezicht
Eens in de zoveel tijd komt het onderwerp monitoring en toezicht voorbij op het werk en zo ook in Od. Op verschillende onderdelen van de informatiehuishouding vinden inspecties plaats. Of ze nou audits, zelfaudits, rapportages of bijvoorbeeld inspecties worden genoemd. Het doel is uiteindelijk om overheidsorganisaties te ondersteunen door inzicht te geven in de kwaliteit van de informatiehuishouding en hen te stimuleren vervolgens activiteiten op te pakken om de mogelijk gesignaleerde knelpunten te verbeteren. De praktijk is echter weerbarstiger. Het afgelopen jaar heeft het onderwerp ook in de belangstelling gestaan bij de behandeling van de Wet open overheid. Hoe gaan we gezamenlijk monitoren en sturen op artikel 6 en krijgen we de informatiehuishouding van de overheid op orde? In lijn daarmee zal de komende periode de parlementaire behandeling van de Archiefwet 2021 plaatsvinden. Aansluitend op vragen van enkele Tweede Kamerfracties hebben we onlangs een poll geplaatst over een mogelijke autoriteit informatiebeheer: het toezicht voor informatiebeheer bij alle overheidsorganisaties zou landelijk geregeld moeten worden bij een autoriteit informatiebeheer die dwingend op kan treden door de gehele informatieketen en over alle overheidslagen heen. Van de 27 reacties waren 22 het eens met deze stelling. Zij noemden onder andere de voordelen van uniforme kaders, objectieve meting van indicatoren en het creëren van doorzettingsmacht. Bijbehorende vragen die werden gesteld, zijn: hoe zorg je er voor dat informatiebeheer bij bestuurders hoger op de agenda komt te staan? Het onderwerp zou toch voldoende interessant moeten zijn om mede inzicht te geven in het in control zijn van je primaire processen? Een ander aspect is dat de complexiteit van het toezicht op de informatiehuishouding toeneemt, waarbij de vraag is of opschaling en verdere samenwerking niet nodig zijn om voldoende inhoudelijke kennis in je organisatie te hebben. De 5 lezers die het oneens waren met de stelling wezen op het feit dat veel inspectierapporten gestuurd worden naar de raden, staten of besturen, waarbij doorgaans deze rapporten voor kennisgeving worden aangenomen. De verwachting is dat een extra autoriteit die dwingend kan optreden niet veel zal bijdragen. Goed informatiebeheer begint bij de overtuiging in alle lagen van de organisatie dat je veel efficiënter en effectiever kunt werken als je je informatiehuishouding op orde hebt. De suggestie is om eerder aan te sluiten bij initiatieven als Lekker Op Orde, Grip op Informatie en Digitale Fitheid. Aansluiten op een positieve aanpak zal eerder effect hebben dan nog meer of ander toezicht. Wat denkt u? In dit nummer wordt het thema toezicht en monitoring vanuit diverse invalshoeken benaderd, waarmee we hopen een waardevolle bijdrage te leveren aan actuele vraagstukken en ontwikkelingen. Mocht u uw ideeën willen delen, dan zien wij uw bijdrage of reactie graag tegemoet op Od@publiekdenken.nl.